Maqolada taniqli Ozarbayjon adibi Yunus Oʻgʻuzning

“Yuksalish” va “Dunyoning hokimi” deb nomlangan ikki qismdan

iborat romanida oʻrta asrlarda jahon tarixida kechgan olamshumul

voqealarning badiiy talqini atroflicha tahlil etiladi. Asarda

Sohibqiron Amir Temur shaxsiyatining diplomat, harbiy strateg va

adolatli davlat arbobi sifatidagi qiyofasi oʻziga xos tarzda

yoritilgan. Muallif Temur yurishlaridagi diplomatik muloqotlar,

harbiy taktik hiylalar, shahar va mudofaa inshootlari qurilishi,

elchilar faoliyati, yozishmalar va tarixiy voqealarni turli hikoyalar,

voqeiy lavhalar, sahnaviy epizodlar orqali tasvirlaydi. Muallif

Temur obrazini yaratishda uning faqat harbiy yutuqlarini emas,

balki madaniy merosga boʻlgan eʼtibori, ilm-fan va maʼnaviyat

taraqqiyotiga qoʻshgan hissasini ham koʻrsatishga alohida ahamiyat

qaratgan. Shuningdek, romanda keltirilgan maʼlumotlar oʻrta asr

tarixchilari va tarixiy manbalar - temurnomalar, turli

“Zafarnoma”lar hamda yozma xotiralar asosida badiiylashtirilgani

qayd etiladi. Asar nafaqat Temur davri voqealarini, balki oʻrta asr

diplomatiyasi, harbiy-siyosiy munosabatlar va madaniy hayotning

oʻziga xos jihatlarini ham yoritib berishi bilan ahamiyatlidir.

Maqolada qiyosiy-chogʻishtirma, biografik va

lingvosemantik tahlil metodlaridan foydalanilgan. Xulosalarda

keyingi davr turkiy tilli xalqlar adabiyotida Markaziy Osiyo

tarixida oʻtgan mashhur tarixiy shaxsiyatlar mavzusining chuqur

oʻrganilishi va soha olimlari oldida turgan vazifalar va takliflar

bayon etilgan.