KOMPARATIVISTIKA

Comparative Studies

SHARQ VA GʻARB JAHON ADABIYOTIDA EPISTOLYAR JANR

Authors: Raximova Dilnoza Masharipovna

Published: Noyabr 28, 2025 • Vol. 9 Issue 8 • Views: 27

Ushbu maqolada Sharq va Gʻarb adabiyotida epistolyar

janrning tarixiy shakllanishi, estetik va ijtimoiy-falsafiy mazmuni

qiyosiy tahlil etilgan. Maqolada qadimiy Xitoy, Hindiston, Fors,

Yapon hamda Yevropa adabiyoti namunalari asosida maktub

shaklidagi asarlarning badiiy va maʼnaviy xususiyatlarini yoritadi.

Tadqiqotda tarixiy-tipologik, madaniy-komparativ va

manbashunoslik tahlil metodlari qoʻllanilgan. Sharq adabiyotida

epistolyar janrning axloqiy, sufiylik va maʼnaviy-ruhiy gʻoyalarni

ifoda etish vositasi sifatida shakllangani, Gʻarb adabiyotida esa u

shaxsiy tajriba va falsafiy tafakkurni ifodalovchi mustaqil badiiy janr

darajasiga koʻtarilgani koʻrsatib oʻtiladi. Xitoy adabiyotida Su Shi,

Fors adabiyotida Jaloliddin Rumiy, Yevropa adabiyotida Seneka,

Russo, Richardson, Gyote singari ijodkorlarning epistolyar merosi

misolida janrning koʻp qirrali tabiati yoritiladi. Bugungi raqamli

davrda ham epistolyar janrning oʻz ahamiyatini yoʻqotmaganini,

elektron xatlar, blog va onlayn yozishmalar shaklida yangi

zamonaviy koʻrinishlar kasb etayotganini taʼkidlanadi. Shuningdek,

maqolada epistolyar janrning til, uslub va estetik ifoda vositalaridagi

erkinlik, samimiylik hamda muallif shaxsiyatining toʻliq namoyon

boʻlishi kabi jihatlar ilmiy asosda tahlil qilinadi. Tadqiqot natijasida

epistolyar janr insoniyatning ruhiy, ijtimoiy va madaniy taraqqiyotida

muhim oʻrin tutuvchi, adabiy jarayonning ajralmas qismi sifatida

eʼtirof etiladi.