TERMINOLOGIZATSIYA ZAMONAVIY TILSHUNOSLIKNING MUHIM HODISASI SIFATIDA (FRANSUZ VA OʻZBEK TILIDAGI AKT TERMINLARI MISOLIDA)
Authors: Tuychiyev Sobir Abdusodikovich
Published: Noyabr 28, 2025 • Vol. 11 Issue 8 • Views: 31
Ushbu maqolada zamonaviy tilshunoslikning dolzarb
masalalaridan biri – terminologizatsiya jarayoni fransuz va oʻzbek
tillaridagi AKT (Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari) terminlari
misolida har tomonlama tahlil qilinadi. Tadqiqotning asosiy maqsadi —
umumxalq leksikasining ilmiy-texnik terminlarga aylanish mexanizmini,
bu jarayonning lingvistik, semantik hamda funksional xususiyatlarini
aniqlashdan iborat. Terminologizatsiyani til taraqqiyotining tabiiy bosqichi
sifatida baholab, soʻzlarning yangi ijtimoiy-texnologik kontekstda
torayishi, kengayishi, metaforik yoki metonimik maʼno oʻzgarishlari orqali
terminologik birlikka aylanishini koʻrsatiladi. Tadqiqotda funktsional-
semantik yondashuv, komponent analizi hamda Mednikova,
Lopushanskaya va Kabakchi singari tilshunoslarning nazariy qarashlariga
tayanilgan. Shuningdek, terminologizatsiya jarayonining tarjima, bilingval
korpuslar yaratish va xalqaro ilmiy kommunikatsiyada tutgan oʻrnini
yoritiladi. Fransuz va oʻzbek tillaridagi AKT terminlarining tahlili fanlararo
integratsiya va texnologik madaniyat oʻsishini til orqali kuzatish imkonini
beradi.
Tadqiqot natijalariga koʻra, terminologizatsiya nafaqat lingvistik,
balki kognitiv va madaniy jarayon boʻlib, u tilni yangilash, ilmiy tafakkurni
boyitish va global muloqot uchun yagona terminologik tizimni
shakllantirishda muhim rol oʻynaydi. Shu bois, maqolada ushbu hodisaning
leksik-semantik, madaniy va kommunikativ aspektlari oʻzaro uygʻunlikda
ochib berilgan.