ASLIYAT VA TARJIMA JARAYONIDA MAZMUNIY SILJISHLAR
Authors: Xalliyeva Gulnoz Iskandarovna
Published: Noyabr 26, 2025 • Vol. 12 Issue 8 • Views: 20
Mazkur maqolada avvalo, asliyat va tarjima o‘rtasidagi asosiy
tafovutlar, ikki lisoniy sistemani chog‘ishtirish, shuningdek, asl nusxa
tilida mavjud bo‘lgan axborot vositalarining tarjima tilida mavjud
emasligi, asl nusxa tilida mavjud bo‘lmagan axborot vositalari tarjima
tilida mavjudligi, ikki tilning qaysi axborot vositalarini taxminan
ekvivalent hisoblasa bo‘lishi kabi bir qancha muammolar, ularni ilmiy
tadqiqot sifatida o‘rganish, adabiy-madaniy aloqalar tarixini
yoritishda, adabiy ta’sir shakllari, ularning o‘zaro diffuziyasi, adabiy
an’ana va unga munosabat masalalari ochib berildi. Maqolada tarjima
imkon qadar asl matnga yaqin va to‘g‘ri bo‘lishi kerakligi, she’riy
asarlar tarjimasida ekviritmiyaga ham e’tibor qilish kabi dolzarb
muammolar tadqiq qilinadi. Shuningdek, tarjima nafaqat tilshunoslik,
balki adabiyotshunoslik, jumladan – qiyosiy adabiyotshunoslik
obyekti ekanligi haqidagi fikrlar asoslanib, ilgari suriladi. Xullas,
asliyat ruhini imkon qadar to‘g‘ri va to‘la aks ettiradigan tarjima
matnini yaratish uchun tarjimon ham talantli badiiy so‘z ustasi, ham
iste’dodli tarjimashunos olim bo‘lishi kerakligi va unga munosabat
masalalari tadqiq qilindi. Mazkur maqolada asliyat va tarjima
tillarining uslubiy hamda grammatik tizimidagi tafovutlar tarjimaning
adekvatlik darajasini belgilovchi omil sifatida talqin qilinib, ularni
hisobga olish zarurligi qat’iy ta’kidlanadi.