KOMPARATIVISTIKA

Comparative Studies

ASLIYAT VA TARJIMA JARAYONIDA MAZMUNIY SILJISHLAR

Authors: Xalliyeva Gulnoz Iskandarovna

Published: Noyabr 26, 2025 • Vol. 12 Issue 8 • Views: 20

Mazkur maqolada avvalo, asliyat va tarjima o‘rtasidagi asosiy

tafovutlar, ikki lisoniy sistemani chog‘ishtirish, shuningdek, asl nusxa

tilida mavjud bo‘lgan axborot vositalarining tarjima tilida mavjud

emasligi, asl nusxa tilida mavjud bo‘lmagan axborot vositalari tarjima

tilida mavjudligi, ikki tilning qaysi axborot vositalarini taxminan

ekvivalent hisoblasa bo‘lishi kabi bir qancha muammolar, ularni ilmiy

tadqiqot sifatida o‘rganish, adabiy-madaniy aloqalar tarixini

yoritishda, adabiy ta’sir shakllari, ularning o‘zaro diffuziyasi, adabiy

an’ana va unga munosabat masalalari ochib berildi. Maqolada tarjima

imkon qadar asl matnga yaqin va to‘g‘ri bo‘lishi kerakligi, she’riy

asarlar tarjimasida ekviritmiyaga ham e’tibor qilish kabi dolzarb

muammolar tadqiq qilinadi. Shuningdek, tarjima nafaqat tilshunoslik,

balki adabiyotshunoslik, jumladan – qiyosiy adabiyotshunoslik

obyekti ekanligi haqidagi fikrlar asoslanib, ilgari suriladi. Xullas,

asliyat ruhini imkon qadar to‘g‘ri va to‘la aks ettiradigan tarjima

matnini yaratish uchun tarjimon ham talantli badiiy so‘z ustasi, ham

iste’dodli tarjimashunos olim bo‘lishi kerakligi va unga munosabat

masalalari tadqiq qilindi. Mazkur maqolada asliyat va tarjima

tillarining uslubiy hamda grammatik tizimidagi tafovutlar tarjimaning

adekvatlik darajasini belgilovchi omil sifatida talqin qilinib, ularni

hisobga olish zarurligi qat’iy ta’kidlanadi.