OʻZBEK VA INGLIZ TILLARIDA LAQABLARNING TARQALISH OMILLARI
Authors: Xusinova Shahodat Xusin qizi
Published: Noyabr 26, 2025 • Vol. 11 Issue 8 • Views: 22
Barcha tillarning lug‘aviy boyligi tarkibida albatta
antroponimlar mavjud bo‘lib, ular insonlarni farqlashda va
o‘ziga xos xususiyatlarini ifoda qilishda yordam beradi. Aynan
antroponimlarning bir turi bo‘lgan laqablar ham foydalanuvchi
xalqning milliy qadriyatlari va elatlarning bir-biriga bo‘lgan
o‘zaro munosabatlarini ko‘rsatib beradi. Asrlar davomida
tillarning shakllanish jarayoni bilan birgalikda laqablarning ham
shakllanib, tarqalishi qadim asrlarga borib taqaladi. Ushbu
maqola o‘zbek va ingliz tillarida laqablarning tarqalish
omillarini qiyosiy-nazariy yondashuv asosida tahlil qiladi.
Tadqiqotning maqsadi laqablarning shakllanishi va
ommalashuviga ta’sir etuvchi madaniy, ijtimoiy va tarixiy
determinantlarni aniqlashdir. Metodologiya sifatida qiyosiy-
tipologik, tarixiy-deskriptiv, diskursiv-pragmatik va onomastik
tahlil usullari qo‘llandi. Natijalar shuni ko‘rsatadiki, ikkala til
ham kasb-hunar, hududiy va mediatizatsiya omillarida
o‘xshashliklarini namoyon etadi. Farqlar esa urug‘, qabila asosli
laqablarning o‘zbek tilida son jihatdan ustunligi, ingliz tilida esa
siyosiy-medianing ta’sirida shakllangan laqablar ko‘p
uchrashida ko‘rinadi. Shuningdek, internet muhitida o‘z-o‘zini
nomlash laqablarning tarqalishning xususiyati zamon
ko‘rsatkichlarida yoritildi. Laqablar madaniy identifikatsiya va
ijtimoiy navigatsiyaning barqaror vositasi bo‘lib, global axborot
maydoni sharoitida ham funksional moslashuvchanlikni saqlab
qolayotgani ta’kidlanadi.