KOMPARATIVISTIKA

Comparative Studies

“SHINEL” ASARI CHOʻLPON TARJIMASIDA

Authors: Abdullayeva Dildorakhon Zumratbekovna, Islomova Sohiba Ismoiljonovna

Published: Oktabr 27, 2025 • Vol. 18 Issue 7 • Views: 58

Maqola Abdulhamid Sulaymon oʻgʻli Choʻlponning

tarjimonlik faoliyati, xususan rus yozuvchisi N.V.Gogolning

“Shinel” qissasi tarjimasiga bagʻishlangan. N.V.Gogol qissasining

Choʻlpon tomonidan amalga oshirilgan tarjimasining 1931, 1936-

yillardagi nashrlari qiyosiy tahlil qilingan.

Maqoladan asosiy maqsad Choʻlponning qissani tarjima

qilishdagi mahorati, tarjima masalalari, asliyat va tarjima oʻrtasidagi

ayrim farqlar va ijodiy yondashuv, tarjimada soʻz va iboralarning

qoʻllanishini aniqlashdan iborat. Maqsadni amalga oshirishda

Choʻlpon tarjimonlik faoliyatining ilk bosqichi, ilk tarjima

asarlarining eʼlon qilinishi, XX asrning 20-30-yillaridagi oʻzbek

badiiy tarjimachilik maktabiga asos solishi, tarjimonlik faoliyatining

adabiyotshunoslar tomonidan oʻrganilishi, rus yozuvchisi Nikolay

Gogolning “Shinel” qissasi tarjimasining qanday amalga oshgani

kabi vazifalar bajarildi. “Shinel” qissasi tarjimasida Choʻlpon soʻz,

soʻz birikmasi, iboralarni oʻzbek kitobxoniga tanish boʻlgan soʻzlar

bilan oʻgirishga, bu bilan qissa mazmunini anglash qulay boʻlishiga

erishganligi tahlil qilingan. Shuningdek, qissa tarjimasining 1931 va

1936-yildagi nashrlaridagi farqlar hamda tarjimani oʻrgangan

mutaxassislarning fikrlaridagi ayrim jihatlar haqida soʻz yuritilgan.

Tahlillar shuni koʻrsatadiki, Choʻlpon tarjima asarlarining asl

matni masalasi tadqiq etilishi zarur. “Shinel” qissasining tarjimasi

Choʻlponning badiiy tarjima sohasidagi yetuk namunalaridan biridir.