“SHINEL” ASARI CHOʻLPON TARJIMASIDA
Authors: Abdullayeva Dildorakhon Zumratbekovna, Islomova Sohiba Ismoiljonovna
Published: Oktabr 27, 2025 • Vol. 18 Issue 7 • Views: 58
Maqola Abdulhamid Sulaymon oʻgʻli Choʻlponning
tarjimonlik faoliyati, xususan rus yozuvchisi N.V.Gogolning
“Shinel” qissasi tarjimasiga bagʻishlangan. N.V.Gogol qissasining
Choʻlpon tomonidan amalga oshirilgan tarjimasining 1931, 1936-
yillardagi nashrlari qiyosiy tahlil qilingan.
Maqoladan asosiy maqsad Choʻlponning qissani tarjima
qilishdagi mahorati, tarjima masalalari, asliyat va tarjima oʻrtasidagi
ayrim farqlar va ijodiy yondashuv, tarjimada soʻz va iboralarning
qoʻllanishini aniqlashdan iborat. Maqsadni amalga oshirishda
Choʻlpon tarjimonlik faoliyatining ilk bosqichi, ilk tarjima
asarlarining eʼlon qilinishi, XX asrning 20-30-yillaridagi oʻzbek
badiiy tarjimachilik maktabiga asos solishi, tarjimonlik faoliyatining
adabiyotshunoslar tomonidan oʻrganilishi, rus yozuvchisi Nikolay
Gogolning “Shinel” qissasi tarjimasining qanday amalga oshgani
kabi vazifalar bajarildi. “Shinel” qissasi tarjimasida Choʻlpon soʻz,
soʻz birikmasi, iboralarni oʻzbek kitobxoniga tanish boʻlgan soʻzlar
bilan oʻgirishga, bu bilan qissa mazmunini anglash qulay boʻlishiga
erishganligi tahlil qilingan. Shuningdek, qissa tarjimasining 1931 va
1936-yildagi nashrlaridagi farqlar hamda tarjimani oʻrgangan
mutaxassislarning fikrlaridagi ayrim jihatlar haqida soʻz yuritilgan.
Tahlillar shuni koʻrsatadiki, Choʻlpon tarjima asarlarining asl
matni masalasi tadqiq etilishi zarur. “Shinel” qissasining tarjimasi
Choʻlponning badiiy tarjima sohasidagi yetuk namunalaridan biridir.