KOMPARATIVISTIKA

Comparative Studies

HUJJATLI RОMANLARDAGI TARIXIY SHAXSLAR SIYMОSI VA MUALLIF MAQSADI

Authors: Dadaboev Olimjon Ortiqovich

Published: Oktabr 27, 2025 • Vol. 15 Issue 7 • Views: 25

Maqolada hujjatli roman janrida yaratilgan asarlarda tarixiy

shaxs – Amir Temur siymosining tasviri muallif maqsadi va estetik

pozitsiyasi nuqtayi nazaridan tahlil qilinadi. Tadqiqotning asosiy

maqsadi tarixiy-badiiy matnlarda muallifning tanlov mezonlari,

tarixiy manbalarga munosabati va siyosiy-ideologik pozitsiyasining

tarixiy shaxs obrazini shakllantirishdagi rolini aniqlashdir. Muammo

sifatida esa turli yozuvchilarning Amir Temur haqidagi tasavvurlari

va talqinlaridagi tafovutlar, ularning tarixiy haqiqatni qay darajada

xolis aks ettirgani muhokama qilinadi. Metodologik asos sifatida

qiyosiy-tipologik tahlil, badiiy-huquqiy manba tahlili va kontekstual

yondashuvlar qoʻllaniladi. Qiyosiy tahlil uchun Jastin Marotsining

“Tamerlane: Sword of Islam, conqueror of the world” (Amir Temur:

Islom qilichi, jahon fotihi) nomli hujjatli romani va Pirimqul

Qodirovning “Amir Temur siymosi” romani tanlangan. Tahlil

natijasida aniqlanishicha, hujjatli romanlarda tarixiy shaxs obrazining

shakllanishi mualliflik pozitsiyasi, tarixiy manbalarni tanlash

mezonlari hamda siyosiy-madaniy kontekstga chambarchas bogʻliq.

Maqolada shuningdek, tarixiy romanlarda real voqealar aks

ettirilishida mualliflarning tarixiylik va badiiylik oʻrtasidagi

muvozanatni qanday saqlaganiga baho beriladi. Xulosa oʻrnida,

tarixiy shaxs obrazining adekvat talqini uchun badiiy matnda tarixiy

haqiqat va estetik talqin uygʻunligi zarurligi taʼkidlanadi.