KOMPARATIVISTIKA

Comparative Studies

TURLI TIZIMLI TILLAR ORASIDA TARJIMA VA UNING LEKSIK- SEMANTIK MUAMMOLARI

Authors: Ismoilova Onagul Ibrohimovna

Published: Oktabr 27, 2025 • Vol. 13 Issue 7 • Views: 23

Ushbu maqolada turli til oilalariga mansub boʻlgan va bir

qator jihatlariga koʻra bir-biridan farq qiluvchi tillar oʻrtasidagi

tarjima jarayonining murakkab jihatlari, ayniqsa, leksik-semantik

muammolar chuqur tahlil qilinadi. Shu bilan birga, oʻzbek va ingliz

tillari misolida tillar orasidagi farqlar, grammatik va stilistik

tafovutlarning tarjima amaliyotiga taʼsiri koʻrib chiqiladi. Asarlarni

oʻzbek tilidan ingliz tilga tarjima qilish jarayonida tarjimonlar duch

keladigan sinonimiya, polisemiya, idiomatik iboralar, leksik

boʻshliqlar kabi leksik-semantik hodisalar va ular keltirib

chiqaradigan muammolar oʻrganilib, keng qamrovda yoritiladi.

Shuningdek, tarixiy-badiiy asarlar matnlarini tarjima qilishda leksik

tanlov va terminologik aniqlik muhimligi asoslab beriladi. Bu turdagi

asarlar tarjimasi maxsus yondashuvni talab qiladi. Chunki bu

matnlarda muallifning uslubi, davr ruhiyati, milliy-madaniy

komponentlar, diniy terminologiya, poetik vositalar, tarixiy atamalar

va davrga oid leksik birliklar mavjud boʻladi. Tarixiy asarlar

tarjimasi jarayonida tarjimonda lingvistik kompetensiya bilan bir

qatorda madaniy bilim, tafakkur, kontekstual fikrlash va ijodiy

yondashuv boʻlishi zarurligi taʼkidlanadi. Ayniqsa, oʻzbek tilidagi

tarixiy asarning ingliz tiliga tarjimasi jarayonida sinonimik qatordan

soʻz tanlash alohida oʻrganiladi. Maqola tarjima nazariyasi, tarjima

didaktikasi va amaliy tarjimonlik faoliyatida muhim metodologik

asos boʻlib xizmat qiladi.