TURLI TIZIMLI TILLAR ORASIDA TARJIMA VA UNING LEKSIK- SEMANTIK MUAMMOLARI
Authors: Ismoilova Onagul Ibrohimovna
Published: Oktabr 27, 2025 • Vol. 13 Issue 7 • Views: 23
Ushbu maqolada turli til oilalariga mansub boʻlgan va bir
qator jihatlariga koʻra bir-biridan farq qiluvchi tillar oʻrtasidagi
tarjima jarayonining murakkab jihatlari, ayniqsa, leksik-semantik
muammolar chuqur tahlil qilinadi. Shu bilan birga, oʻzbek va ingliz
tillari misolida tillar orasidagi farqlar, grammatik va stilistik
tafovutlarning tarjima amaliyotiga taʼsiri koʻrib chiqiladi. Asarlarni
oʻzbek tilidan ingliz tilga tarjima qilish jarayonida tarjimonlar duch
keladigan sinonimiya, polisemiya, idiomatik iboralar, leksik
boʻshliqlar kabi leksik-semantik hodisalar va ular keltirib
chiqaradigan muammolar oʻrganilib, keng qamrovda yoritiladi.
Shuningdek, tarixiy-badiiy asarlar matnlarini tarjima qilishda leksik
tanlov va terminologik aniqlik muhimligi asoslab beriladi. Bu turdagi
asarlar tarjimasi maxsus yondashuvni talab qiladi. Chunki bu
matnlarda muallifning uslubi, davr ruhiyati, milliy-madaniy
komponentlar, diniy terminologiya, poetik vositalar, tarixiy atamalar
va davrga oid leksik birliklar mavjud boʻladi. Tarixiy asarlar
tarjimasi jarayonida tarjimonda lingvistik kompetensiya bilan bir
qatorda madaniy bilim, tafakkur, kontekstual fikrlash va ijodiy
yondashuv boʻlishi zarurligi taʼkidlanadi. Ayniqsa, oʻzbek tilidagi
tarixiy asarning ingliz tiliga tarjimasi jarayonida sinonimik qatordan
soʻz tanlash alohida oʻrganiladi. Maqola tarjima nazariyasi, tarjima
didaktikasi va amaliy tarjimonlik faoliyatida muhim metodologik
asos boʻlib xizmat qiladi.