KOMPARATIVISTIKA

Comparative Studies

OʻZBEK VA INGLIZ TILIDA EPITETLARNING TARJIMA TRANSFORMATSIYALARI

Authors: Kurbanova Zilola Xojinazarovna

Published: Oktabr 27, 2025 • Vol. 11 Issue 7 • Views: 57

Tarjimaning turli ko‘rinishlari orasida badiiy tarjima o‘ziga

xos va nihoyatda murakkab jarayon sifatida alohida ajralib turadi. U

tarjimondan nafaqat asl matnning mazmunini, balki uslubiy va

lingvomadaniy xususiyatlarini ham saqlashni talab etadi. Ushbu

murakkablik asl tildagi obrazli ifodalarga, ayniqsa hissiyot,

tasviriylik va madaniy o‘ziga xoslikning asosiy tashuvchilari

hisoblangan epitetlarga alohida e’tibor qaratishni va tarjima tilida

muqobillikni ta’minlash uchun tegishli tarjima usullaridan

foydalanishni taqozo etadi.

Maqolada Abdulhamid Cho‘lponning “Kecha va kunduz”

romanidagi epitetlarni Kristofer Fort tomonidan ingliz tiliga

o‘girishda qo‘llanilgan tarjima strategiyalari tadqiq etilgan. Asosiy

maqsad badiiy tarjimada epitetlarning o‘ziga xos xususiyatlarini

quyidagi vazifalar orqali o‘rganishdir: asl va tarjima matnlaridagi

epitetlarni aniqlash hamda tasniflash; so‘zma-so‘z tarjima,

modulyatsiya va tushirib qoldirish kabi qo‘llanilgan tarjima

usullarini tahlil qilish; madaniy va hissiy nozikliklarning tarjima

tanlovlariga ta’sirini tekshirish. Tadqiqot natijalari shuni

ko‘rsatadiki, tarjimon ko‘pincha asl nusxaning uslubiy yaxlitligi va

ma’no boyligini saqlab qolish uchun qat’iy so‘zma-so‘z tarjimadan

ko‘ra moslashuvchan, matn mazmuniga mos strategiyalarni

qo‘llagan.