INGLIZ VA OʻZBEK TILLARIDAGI MOUTH\OGʻIZ KONSEPTINI KONSEPTUAL VA LINGVOPRAGMATIK TAHLILI
Authors: Otajonov Botirbek Ashuralievich
Published: Mart 24, 2025 • Vol. 15 Issue 5 • Views: 27
Lingvopragmatika tilni ijtimoiy va vaziyatli kontekstda oʻrganishga qaratilgan boʻlib, uning muloqot vositasi sifatidagi ahamiyatini belgilaydi. Asosan til tuzilishini oʻrganadigan rasmiy tilshunoslikdan farqli oʻlaroq, pragmalingvistika til qoʻllanishiga eʼtibor qaratadi va turli muloqot vaziyatlarida soʻzlovchi va tinglovchilarning oʻzaro aloqasini tadqiq qiladi. Bu soha tilning nafaqat maʼno, balki niyatni qanday yetkazishini oʻrganib, nutqiy harakatlar nazariyasiga kirib boradi. U ochiq va yashirin nutq maqsadlarini, soʻzlovchining hissiy ohangi yoki ichki holatini, shuningdek tinglovchining xabarni samarali idrok etish va tushunishga tayyorligini tahlil qilishni qamrab oladi. Pragmalingvistika, shuningdek, muloqotda maʼlum natijalarga erishish uchun qoʻllaniladigan nutq strategiyalari va usullarini ham oʻrganadi. Samarali muloqotni taʼminlovchi muloqot qoidalari tadqiqotning yana bir muhim yoʻnalishi hisoblanadi. Bundan tashqari, bu fan soʻzlovchilar maʼnoni nozik, koʻpincha koʻchma maʼnoli iboralar orqali yetkazadigan bilvosita nutq harakatlaridan foydalanishni, maʼno oʻynoqi tarzda boshqariladigan yoki muhokama qilinadigan til oʻyinlari kabi usullar ham tadqiq etiladi. Ushbu jihatlarni tushunish orqali pragmalingvistika tilning oʻzaro taʼsirning dinamik, vaziyatga bogʻliq vositasi sifatida qanday ishlashini ochib berishga harakat qiladi.